Naziv projekta: Partnerstvo za održivost
Budžet projekta: € 144.826,42
Кorisnik sredstava u Republici Srbiji: NVO „Smart kolektiv“, Beograd
Кorisnik sredstava u Crnoj Gori: NVO „Centar za razvoj nevladinih organizacija“, Podgorica
Područje implementacije:
• Crna Gora: Opštine Nikšić, Pljevlja, Bijelo Polje i Rožaje
• Srbija: Gradovi Užice i Novi Pazar i opštine Požega i Prijepolje
Trajanje projekta: 1.10.2012. – 30.9.2013.
Ciljevi projekta: Opšti cilj projekta je doprinos održivom socio-ekonomskom razvoju u pograničnom području Srbije i Crne Gore kroz povećanu održivost organizacija civilnog društva (OCD). Specifični cilj projekta je podizanje kvaliteta i kvantiteta partnerstava između OCD i podizanje kvaliteta i kvantiteta partnerstava OCD i poslovnog sektora u programskoj oblasti.
Aktivnosti i rezultati projekta:
Dvije partnerske nevladine organizacije, „Centar za razvoj nevladinih orgnizacija“ (CRNVO) iz Podgorice i „Smart kolektiv“ iz Beograda, su u okviru projekta „Partnerstvo za održivost“ najprije raspisale javni poziv za nevladine organizacije, koje djeluju u prekograničnoj oblasti, za učešće u pripremljenim edukativnim i mentoring programima. Kriterijum odabira zainteresovanih OCD koje će učestvovati u programu bili su ljudski kapaciteti i prethodna iskustva organizacija u saradnji sa poslovnim sektorom, kao i motivisanost za učešće u programu. Konačnom evaluacijom pristiglih prijava izabrano je ukupno 28 OCD iz prekogranične oblasti. Naime, sam broj pristiglih prijava i njihov kvalitet, koji je provjeravan i direktnim posjetama projektnog tima, izazvao je inicijalni zaključak da je nivo motivisanosti građana, odnosno broj aktivnih, realno angažovanih OCD u ovom području iznenađujuće mali.
Dvije edukativne radionice, organizovane za 40 predstavnika OCD su održane u Užicu i Novom Pazaru. Za cilj su imale podizanje kapaciteta civilnog sektora u domenu odnosa sa javnošću (PR). Učesnici dvodnevnih radionica su teoretski, ali i praktičnim vježbama usavršili svoje sposobnosti da ostvare efikasnu komunikaciju sa ciljanim auditorijumom i da im uspješno prenesu svoje ideje. Lokalne samouprave i poslovni sektor su definisani kao ključni donosioci odluka prema kojima bi uspješna komunikacija trebala biti usmjerena. Na ovim radionicama polaznici su se upoznali i sa osnovnim alatima i tehnikama kojima će podići vidiljivost svojih organizacija i OCD-a uopšte u okviru svojih lokalnih zajednica.
Drugi set radionica za predstavnike OCD-a iz prekograničnog područja održan je u Bijelom Polju i Pljevljima, a na temu strateškog planiranja. Polaznicima su prenešena teoretska znanja i praktične vještine definisanja okruženja i problema, odnosno analiza okruženja i situacije, kao polazišta za definisanje ciljeva organizacije, njene vizije i misije. Učesnici su se upoznali i sa konkretnim tehnikama razvoja strateški planiranog niza aktivnosti i načina njihovog sprovođenja, praćenja postignutih rezulata strateških planova, odnosno rada OCD.
Predstavnici OCD iz programskog područja su zahvaljujući projektu imali priliku da se upoznaju sa pojmom korporativne filantropije, odnosno društveno odgovornog ponašanja poslovnog sektora. Edukativne radionice iz ove oblasti, sprovedene kroz teorijski i praktični set aktivnosti polaznicima su približili zakonske okvire iz ove oblasti aktuelne u Crnoj Gori i Srbiji. Takođe, upoznali su se i sa konkretnim metodama i tehnikama kojima se kao OCD mogu služiti da daju doprinos uspostavljanju racionalnog i odgovornog načina ponašanja privrede prema zajednici u kojoj djeluje. Kroz posebne edukativne sadržaje predstavnici OCD su se upoznali i sa mogućnostima uspostavljanja saradnje civilnog društva i privrede, ali i saradnje sa drugim sektorima društvenog života. Radionice su posebnu pažnju posvetile obradi tema na način da se praksa rada OCD maksimalno orijentiše ka održivim rješenjima posvećenim uključivanju svih zainteresovanih i marginalizovanih grupa u društvene procese, što je jedini održivi model kojim se može ostvariti rast u domenu društvenog razvoja. Kako bi ova znanja mogli primijeniti u praksi polaznici su se upoznali sa konkretnim i različitim organizacionim modelima u poslovnom sektoru, te mogućnostima pristupa i uspostavljanja saradnje koja bi zadovoljila interese i privrede i civilnog društva, odnosno zajednice u cjelini. Predstavnici OCD su se upoznali i sa savremenim konceptom socijalnog preduzetništva koji je kao inovativna metoda vrlo zanimljiv, koristan i primjenljiv u sredinama u kojima OCD učesnice radionica djeluju.
Radioničarski pristup razvoju kapaciteta OCD upotpunjen je i studijskom posetom Užicu odnosno užičkim OCD koje su uspješno primijenile metode rada i uspostavile sopstvenu održivost i dale značajan doprinos razvoju zajednice. Učesnicima studijskog putovanja predstavile su se orgnizacije kao što su „Ženski centar Užice“ i „Pro-femina Zdravčica“. Njihova komunikacija sa lokalnim vlastima kao i saradnja sa poslovnim sektorom dobar su primjer razvoja ženskog preduzetništva i ostvarivanju prava žena u lokalnoj zajednici.
Ekspertski tim partnerskih organizacija koje su vodile projekat uspješno je sproveo mentorski program pripreme prijedloga saradnje sa privrednim sektorom za 6 odabranih OCD. Organizacije su korak po korak vođene kroz proces uspostavljanja partnerstva – procjenu kapaciteta za saradnju, istraživanje tržišta, mapiranje potencijalnih i selekcija partnerskih kompanija, izrada prijedloga za partnerstvo, formalizacija i institucionalizacija partnerstva i upravljanje partnerstvom. Organizacije su upoznale i obučile se za korišćenje vrlo konkretnih tehnika i alata za sprovođenje opisanih procesa. Mentori su svoj rad prilagodili svakoj od pojedinih OCD, njihovim realnim kapacitetima i potrebama za unaprjeđenjem.
Organizacije civilnog društva koje su učestvovale u edukativnim sadržajima projekta i one koje su imale mentorsku pomoć pri izradi svojih planova za ostvarivanje partnerstava su svoje potencijale imale priliku da predstave na Sajmu neprofitnih ideja i toku Foruma o međusektorskim partnerstvima i društvenoj odgovornosti poslovnog sektora održanom u Nikšiću u septembru 2013. godine. Izuzetno medijski propraćen događaj privukao je pažnju velikog broja privatnih kompanija koje su se upoznale sa radom OCD koje su učestvovale u projektu i uspostavilo inicijalne kontakte. Izvjesnost realizacije nekog od zamišljenih partnerstava je tako podignuta na viši nivo. Forum je organizovan u dva panela. Prvi posvećen međusektorskim partnerstvima i društvenoj odgovornosti korporacija koji je okupio veliki broj eminentnih učesnika – međunarodnih eksperata i univerzitetskih profesora iz ove oblasti kao i veliki broj uspješnih privrednika iz Srbije i Crne Gore. Drugi panel posvećen ulozi medija u promociji i razvoju međusektorskih partnerstava i društvene odgovornosti privrede je okupio izuzetne stručnjake iz ove oblasti iz obje države a u diskusiji su učestvovali predstavnici najznačajnijih medija i velikih korporacija.
Ključne zaključke koji su proistekli iz rada na opisanim projektnim aktivnostima ekspertski tim projekta je objavio u publikaciji nazvanoj „Partnerstva prilagođena društvu – vodič za upravljanje međusektorskim partnerstvima“. Vodič sadrži konkretna rješenja i alate kao i opisane brojne studije slučaja i primjere dobre prakse za uspostavljanje partnerstava između različitih sektora i u potpunosti se može iskoristiti tokom procesa uspostavljanja partnerstva – od ideje do realizacije.
IZJAVE UČESNIКA PROJEКTA:
Henk Кids, međunarodni ekspert u oblasti društveno odgovornog poslovanja, Holandija
„Međusektorska partnerstva su važna jer živimo u kompleksnom svijetu i problem u društvu ne mogu rješavati samo organizacije civilnog društva ili samo država ili samo kompanije. Moramo naučiti da sarađujemo zajedno.“
Mirsala Tomić, NVO „SOS telefon za žene i djecu žrtve nasilja“, Bijelo Polje
„Ovim projektom smo promovisali nevladinu organizaciju, naše ideje koje planiramo da realizujemo, stekle smo nova poznanstva i prijateljstva. Ojačali smo kapacitete naše organizacije kroz program obuka i treninga. Takođe, nadamo se budućim partnerstvima sa biznis sektorom ne samo na nivou Crne Gore već i Srbije.“
Zlatan Halilović, NVO „Bios“, Brodarevo – Prijepolje
„Pri susretu sa ljudima iz biznis sektora možemo naći neke nove modele za buduću saradnju gde ćemo sinergijski raditi na rešavanju nekih problema koji se javljaju u našim društvenim zajednicama i raditi na jačanju naših i kapaciteta i razvoju samog društva.“
Svetlana Damnjanović, NVO „Smart Кolektiv“, Beograd
„Ono što su CRNVO i Smart Кolektiv hteli da postignu ovim projektom je to da promene percepciju biznis sektora i nevladinog sektora jedan o drugom i da približe ta dva sektora tako da što više sarađuju i što više zajedničkih projekata ostvaruju.“
